فرش ماشینی 700 شانه کاشان

تا حالا دقت كردي وقتي وارد يه خونه مي شي ، اولين چيزي كه چشم رو مي گيره ، طرح فرش ه ؟ ! بعضي طرحا اون قدر خاص و متفاوت ان كه حس مي كني دارن يه داستان برات تعريف مي كنن. توي ايران ، فرش فقط يه كف پوش نيست ؛ يه بوم نقاشيه كه روش تاريخ ، فرهنگ و حتي باورهاي مردم اين سرزمين كشيده شده. اگه اهل خريد فرش دستباف يا حتي فرش ماشيني باشي ، مطمئناً ديدي كه اون چيزي كه اول از همه توي انتخاب اثر مي ذاره ، همين طرحشه. اين مقاله قراره كمكت كنه دنياي اين طرح ها رو بهتر بشناسي ؛ از فرش افشان گرفته تا فرش خشتي و حتي فرش شاه عباسي و فرش اسليمي. با من همراه شو.

جايگاه طرح فرش در فرهنگ و هنر ايراني

طرحاي فرش توي ايران فقط واسه زيبايي نيستن. خيلي وقتا ريشه  توي تاريخ و اسطوره و طبيعت دارن. بعضياشون از زمان قديم همين شكلي بودن و نسل به نسل منتقل شدن ، بعضي  ديگه هم با خلاقيت هاي جديد ساخته شدن. مثلاً گبه هاي عشايري طرح هاي ذهني دارن ، ولي فرش فرانسوي طرحاش از گل رز الهام گرفته شده.

همه چي از يه طرح ساده روي كاغذ شروع مي شه. بعدش بافنده هاي هنرمند با نخ و رنگ ، اون نقشه رو زنده مي كنن. توي فرش ايراني هيچ چيز اتفاقي نيست ؛ حتي يه گل يا برگ هم معني و جاي خودش رو داره.

دسته بندي اصلي طرح هاي فرش ايراني

طرح هاي فرش توي ايران معمولاً به ۱۹ دسته اصلي تقسيم مي شن. هر كدوم از اين دسته ها كلي زيرشاخه دارن و با تنوع رنگ و فرم ، يه دنياي كامل رو مي سازن. اينجاست كه مدل فرش واقعاً معنا پيدا مي كنه.

1. طرح افشان

تو فرش افشان انگار گل و برگ ها همين طور رها پخش شدن ، بدون اينكه قرينه باشن. خيلي هم چشم نوازه ، چون حس طبيعي بودن داره.

2. طرح اسليمي

نقش هاش از شاخه هاي مارپيچي درست شدن. بعضياش حتي شكل فك اژدها رو تداعي مي كنن ! اگه دنبال يه فرش اسليمي خاص باشي ، اينا فوق العاده ان.

3. طرح شاه عباسي

گل شاه عباسي نقش اصليه. گاهي با نقش هاي ديگه تركيب مي شه. فرش شاه عباسي حسابي پركار و شيكه.

4. طرح هاي آثار تاريخي

از مسجد شيخ لطف الله تا نقش تخت جمشيد ، اين طرحا كاملاً الهام گرفته از معماري و هنر اصيل ايرانه.

5. طرح بته اي (بته جقه)

شايد معروف ترين طرح سنتي. بته ها نماد سرو خميده  و آزادي ان. توي فرش ايراني كلي مدل از بته ميري تا بته كردستاني داريم.

6. طرح اقتباسي

بعضي طرح ها از كشورهاي اطراف يا مناطق مرزي گرفته شدن ، مثل قفقازي يا گوبلني.

7. طرح واگيره اي (بندي)

تكرار منظم يه طرح توي كل فرش. مثلاً فرش خشتي معروف ترين نمونه شه.

8. طرح درختي

درختا توي اين طرحا نقش اصلي دارن. تركيبش با حيوان يا گل خيلي فضا رو جذاب مي كنه.

9. طرح شكارگاهي

سواركارا ، تير و كمان ، حيوانات در حال فرار... يه صحنه ي شكار واقعي وسط فرش !

10. طرح تركمن

طرح هاي هندسي و ذهني ، بافته شده توسط تركمن ها. مثل قاشقي يا آخال.

11. طرح ماهي در هم

تكرار ماهي دور يه حوض لوزي شكل. تو فرش تبريز يا فراهان خيلي ديده مي شه.

12. طرح گل فرنگ

گل هاي طبيعي با رنگ روشن مثل صورتي يا زرد. خيلي شبيه فرش فرانسويه.

13. طرح قاب بندي (خشتي)

مثل يه موزاييك. مربع هايي كه هر كدوم يه گل يا برگ دارن. فرش خشتي بختياري رو حتماً ديدي !

14. طرح گلداني

يه گلدون بزرگ كه گل هاش كل فرش رو پر كرده. ابهت خاصي داره.

15. طرح محرابي

الهام گرفته از محراب مسجده. با قنديل و ستون و طرح مذهبي.

16. طرح عشايري

خيلي ساده و ذهني ان ولي بي نهايت خاص. مثلاً فرش قشقايي يا گبه.

17. طرح محرمات

خط خطي ، راه راه با بته جقه يا گل. مثل يه پارچه راه دار رنگي.

18. طرح هندسي

پر از زاويه ، مربع و لوزي. طرح هاي هندسي شسته رفته و متفاوتن.

19. طرح تلفيقي

تركيب چند طرح مختلف. اگه خوب تركيب شه ، فوق العاده س. ولي اگه بد تركيب شه ، شلوغ و بي نظم مي شه.

طرح فرش در بافت ماشيني و سنتي

خوشبختانه اين روزا خيلي از همين طرح هاي سنتي ، توي فرش ماشيني هم توليد مي شن. مخصوصاً تو كارخانه هايي مثل فرش كاشان يا فرش تبريز. اين كار باعث شده هم قيمت مناسب تر باشه ، هم مردم بتونن طرح دلخواهشون رو راحت تر بخرن. يه جورايي سنت و مدرنيته رو با هم تركيب كردن.

جمع بندي ؛ طرح فرش ، نقشه اي براي شناخت فرهنگ ايراني

در واقع طرح فرش يه جور زبان بي كلامه. تو هر گل ، رنگ ، يا نقشي كه روي فرش هست ، يه پيام پنهونه. حالا فرقي نمي كنه كه فرش دستباف باشه يا فرش ماشيني ، چيزي كه بهش جون مي ده همينه.

اگه دنبال يه فرش ايراني هستي كه با سليقه و سبك خونت جور دربياد ، اول از همه بايد با طرح ها آشنا باشي. چون اين انتخاب فقط يه خريد نيست ؛ يه جور انتخاب هنريه. انتخابي كه قراره چند سال توي خونه ت بدرخشه.

يه منبع خيلي خوب هم همين مقاله دسته بندي طرح فرش در سايت قالي كاشان هست كه هم يه دسته بندي جالب از طرح هاي فرش داده كه كامل تر از همه دسته بندي هاي موجوده و هم به هر دسته لينك داره. مناسب براي كساني كه مي خوان تحقيق كنن و كساني كه مي خوان خريد كنن . كلا يه جورايي ذهنت رو منظم مي كنه .

فرش فقط يه زيرانداز ساده نيست ؛ اين يه تيكه از تاريخه ، هنره ، حتي هويته . چه فرش بافي به صورت سنتي باشه و چه با دستگاه هاي مدرن فرش ماشيني ، هر فرش ايراني يه دنياي داستان پشتشه . توي اين مقاله قراره با هم سفري داشته باشيم توي دنياي فرش ؛ از گذشته هاي دور تا مدل هاي امروزي . يه نگاه هم مي ندازيم به تفاوت فرش دستباف و ماشيني ، جنس فرش ها ، و اينكه اصلاً فرش اصيل ايراني چه ويژگي هايي داره . اگه عاشق طرح فرش هاي خاصي يا دنبال اطلاعات جديدي درباره نقشه فرش هستي ، اين مطلب براي توئه .

فرش ؛ گره خورده با تاريخ بشر

اگه بخوايم از تاريخ فرش بگيم ، بايد بريم سراغ اولين تلاش هاي بشر براي ساخت يه زيرانداز نرم . از همون موقعي كه انسان دنبال راحتي و زيبايي بود ، ايده فرش هم كم كم شكل گرفت .

بر اساس كلي تحقيق و كشفيات ، خيليا مي گن فرش بافي از دل آسيا شروع شده . جالبه بدوني قديمي ترين فرش دستباف دنيا ، قالي پازيريكه كه توي منطقه اي به اسم سيبري پيدا شده . ولي اصل و ريشش از ايرانه و بافتش به دوران هخامنشيان برمي گرده . همين نشون مي ده كه فرش ايراني از همون اولش هم چيز خاصي بوده !

فرش ايراني ؛ ميراثي جهاني

وقتي اروپايي ها براي اولين بار با فرش ايراني آشنا شدن ، ديدگاهشون به فرش كلاً عوض شد . براشون فقط يه كف پوش نبود ؛ يه اثر هنري بود كه مي شد روي ديوار آويزونش كرد !

فرش اصيل ايراني با نقش فرش هاي خاصي مثل گل رز ، طرح هاي شاه عباسي و اسليمي ، واقعاً شاهكاره . از اون قديم ، تا الان ، فرش كلاسيك ايراني هميشه توي دنيا پرطرفدار بوده . هر گوشه اش يه طرح فرشه كه كلي معني داره .

فرش دستباف يا فرش ماشيني ؟

شايد اين سوال برات پيش اومده باشه كه بالاخره كدوم بهتره ؟ فرش دستباف يا فرش ماشيني ؟ خب ، فرش دستباف يه چيز ديگه ست . با دست و عشق بافته مي شه ، معمولاً از پشم يا ابريشم طبيعي استفاده مي شه و از نظر ارزش هنري حرف نداره .

از اون طرف ، فرش ماشيني هم بي رقيب نيست . با تكنولوژي روز بافته مي شه ، قيمتش مناسب تره و طرح هاش خيلي متنوعه . اگه دنبال دوام و اصالت باشي ، فرش دستباف انتخاب خوبيه . ولي اگه سرعت و قيمت مناسب برات مهمه ، فرش ماشيني گزينه ي خوبيه .

طرح و نقشه فرش ؛ زبان بي كلام فرهنگ

نقشه فرش يه جور نقشه راهه براي بافت فرش . همون طرح اوليه ايه كه قراره تبديل به فرش بشه . هر منطقه اي از ايران ، يه سبك خاص توي طراحي خودش داره . مثلاً فرش كاشان با يه مدل طراحي معروفه ، فرش تبريز با يه مدل ديگه .

تو اين نقشه ها مي توني نمادهاي طبيعت ، حيوانات ، گل ها و حتي داستان هاي قديمي رو ببيني . بعضي ها عاشق نقش فرش هايي هستن كه طرح خلوت دارن ، بعضيا دنبال فرش هايي با طرح شلوغ ترن . انتخابش بستگي به سليقه خودت داره .

فرش ايراني ؛ فراتر از هنر ، بخشي از زندگي

يكي از چيزايي كه روي كيفيت فرش تاثير زيادي داره ، جنس فرشه . توي فرش ماشيني معمولاً از الياف اكريليك استفاده مي شه كه موندگاري بالاتري داره و پرز كمتري مي ده . فرش هايي با نخ پلي استر يا BCF ممكنه ارزون تر باشن ، ولي زودتر خراب مي شن .

در مورد فرش دستباف ، جنس فرش از پشم و ابريشم باشه ، خيلي باارزش تره . بسته به نوع جنس ، مي توني تصميم بگيري كه فرشت براي كجا باشه ؛ مثلاً براي اتاق خواب ، آشپزخونه يا حتي فرش نماز . تنوعش انقدر زياده كه دستت كاملاً بازه !

يك سؤال رايج : چرا فرش ايراني هنوز محبوب است ؟

تا حالا به اين فكر كردي كه چرا با اين همه گزينه و برند خارجي ، فرش ايراني هنوز حرف اول رو مي زنه ؟ دليلش واضحه : فرش ايراني فقط يه محصول نيست ؛ يه تيكه از فرهنگ و زندگيه .

از گذشته تا امروز ، خونه هاي ايراني با اين فرش ها گرم و زيبا شدن . يه فرش ايراني هم مي تونه دكورتو كامل كنه ، هم موندگاري بالايي داشته باشه ، هم يه اثر هنري باشه كه ازش لذت ببري .

جمع بندي

فرش يه دنياي پيچيده ست ، پر از رنگ ، طرح و تاريخ . چه بخواي يه فرش ماشيني بخري و چه دنبال يه فرش دستباف اصيل باشي ، شناختن دنياي فرش كمكت مي كنه تا بهتر انتخاب كني .

اگه دنبال يه مدل خاص يا يه طرح فرش متفاوت هستي ، حتماً يه سر به فرش كاشان بزن . مطمئن باش از تنوع مدل ها شگفت زده مي شي !

راستي ، اگه مي خواي بدوني تفاوت فرش اكريليك با پلي استر چيه يا كدوم نقش فرش براي خونه ات بهتره ، منتظر مقاله هاي بعدي ما باش !

تو هر فرش ايراني ، يه دنياي كامل پنهونه ؛ داستان هايي از دل تاريخ ، فرهنگ و هنر كه نسل به نسل منتقل شده . طرح فرش ايراني فقط يه نقشه  تزئيني نيست ؛ بلكه پر از معنا ، حس و روايت هاييه كه توي زندگي و ذهن هنرمند ايراني شكل گرفته . تو اين مطلب قراره بريم سراغ طرح فرش ، ببينيم اصلاً از كجا اومده ، چه سبك هايي داره ، چرا بعضي ها منشأش رو اشتباه گرفتن ، و چطور توي سبك هاي مختلف مثل فرش افشان يا گبه خودش رو نشون مي ده .

ميراثي كه از دل تاريخ برخاسته

وقتي به طرح فرش نگاه مي كني ، داري يه جورايي به تاريخ نگاه مي كني . طرح فرش سنتي مثل فرش خشتي يا فرش كلاسيك ، فقط يه الگو نيست ، بلكه حاصل تفكر و ذوق هنرمنديه كه با ريشه هاي فرهنگي و تاريخي ايران گره خورده . مثلاً فرش افشان ، با اون نظم زيباش كه حاشيه نداره ، يه جور لطافت و آزادي خاصي رو نشون مي ده . يا فرش لچك ترنج ، كه حسابي بين قالي هاي كاشان و اصفهان معروفه ، يه تركيب دقيق و متقارن از نقشه و نماده كه چشم آدمو مي گيره .

ديدگاه هاي نادرست درباره منشأ طرح فرش

يه مدت بعضي محقق ها (اكثراً غيرايراني) اومدن گفتن كه طرح فرش ايراني اصلاً از ايران نيست ! گفتن از آناتولي يا آسياي مركزي اومده ! حتي استناد كردن به شعراي فارسي مثل فردوسي و كلمات مثل "گليم" تا بگن اين واژه اصلاً تركيه . جالبه كه گفتن چون "كيليم" به تركي شبيه "گليم"ه ، پس خود گليم هم بايد ترك باشه ! خب معلومه كه اين جور نتيجه گيري ها بيشتر سليقه ايه تا علمي . براي همين هم خيلي از اين پژوهشا مورد نقد قرار گرفتن ، چون ارتباط واقعي با فرهنگ و تمدن ايران نداشتن .

رمزگشايي طرح هاي فرش ؛ نگاهي متفاوت

در سال هاي اخير ، خيلي از پژوهشگراي ايراني مثل دكتر سيروس پرهام اومدن يه جور ديگه نگاه كردن . گفتن براي فهميدن معني طرح فرش ايراني نبايد فقط از زاويه  ديد غربي بهش نگاه كرد . مثلاً اونا بيد مجنون رو كه تو فرهنگ غربي نماد غمه ، توي فرش ايراني به عنوان يه عنصر طبيعي و زنده به كار مي گيرن . يا مثلاً نقشايي كه به شكل چهار بازو هستن ، بعضي ها گفتن شبيه خرچنگن ! در حالي كه اصلاً منظور بافنده اون نبوده .

خاستگاه هاي گوناگون ، وحدتي در طرح

طرح فرش ايراني از جاهاي مختلفي الهام گرفته ، ولي يه هويت مستقل براي خودش ساخته . توي دوره  صفوي بود كه اين طرحا حسابي سروسامون گرفتن و فرش اصيل ايراني شكل گرفت . بعضي ها مي گن هند يا چين هم تأثير داشتن ، اما چيزي كه واضحه اينه كه توي هر فرش ايراني ، يه سبك منحصربه فرد و ايراني وجود داره . حتي وقتي طرحي شباهت به فرش هاي مناطق ديگه داره ، اون حس و رنگ ايراني بودنش رو از دست نداده .

تنوع سبك ها در طرح فرش ايراني

فرش ايراني فقط به يه سبك يا طرح محدود نمي شه . مثلاً گبه هاي عشايري كه با طرحاي ساده و خودجوش بافته مي شن ، يه جور سبك زندگي آزاد و بدون چارچوب رو نشون مي دن . اين فرش ها از يه ذهن خلاق و آزاد ميان ، نه از يه نقشه  ثابت . يا فرش عشايري كه معمولاً پر از رنگ هاي گرم و زنده ست ، با نقش هايي كه از طبيعت و زندگي واقعي الهام گرفتن . هر شهر و قوم ايراني هم سبك و طرح خاص خودش رو داره ؛ از فرش كاشان گرفته تا قالي بختياري و فرش كرمان .

جدول مقايسه انواع طرح فرش ايراني

نتيجه گيري : طرح فرش ايراني ، ميراثي از تمدن ، نه تقليد

وقتي به يه فرش ايراني نگاه مي كني ، فقط يه اثر هنري نمي بيني ؛ يه روايت مي بيني از يه فرهنگ غني ، از باورهايي كه توي ذهن و دل بافنده شكل گرفته . اگه دنبال فرشي هستي كه هم طرح اصيل داشته باشه ، هم عمق فرهنگي ، بد نيست سري به فرش سنتي كاشان بزني . چون اينجا طرح ها فقط نقش نيستن ، يه جور زندگي ان .

فرش ماشيني يكي از اون چيزهاييه كه تو چند دهه ي اخير واقعاً زندگي ما ايراني ها رو راحت تر كرده . فرشي كه با ماشين بافته مي شه ، قيمتش مناسب تره ، طرح هاي متنوع تري داره و خيلي راحت مي توني هر سبكي كه بخواي رو توش پيدا كني . تو اين مطلب قراره بريم سراغ تاريخچه ، مدل ها و نكاتي كه بايد درباره خريد فرش ماشيني بدوني ؛ مخصوصاً اگه دنبال يه فرش خوب از شهرهايي مثل كاشان يا مشهد باشي .

فرش ماشيني ؛ فرشي مدرن با اصالتي كهن

فرش ماشيني يه جور قاليه كه ديگه مثل قديما با دست بافته نمي شه ، بلكه با دستگاه هاي صنعتي توليد مي شه . چون سرعت توليدش بالاست و هزينه هاش پايين تره ، معمولاً قيمت مناسب تري هم داره . از همه مهم تر اينكه كلي طرح و مدل جورواجور داره و مي توني هر سليقه اي كه داري ، يه مدل واسه ش پيدا كني . همين باعث شده فرش ماشيني تو خيلي از خونه هاي ايراني جا خوش كنه .

تاريخچه اي پر فراز و نشيب

آغاز راه در دهه ۵۰

اوايل دهه ۵۰ بود كه اولين نمونه هاي فرش ماشيني وارد بازار ايران شدن . كارخونه هاي مخمل و ابريشم كاشان شروع كردن به توليد فرش هايي با پرز كوتاه ، سبك و طرح هاي ساده تر . يه جورايي شروع تازه اي بود براي فرش بافي ايران .

اوج گيري در دهه ۶۰ و ۷۰

كم كم دستگاه هاي پيشرفته تري وارد ايران شدن ، مثل وندويل و تكستيما . اينجا بود كه كارخونه هاي بزرگي مثل فرش مشهد ، اكباتان و ستاره كوير وارد گود شدن و بازار فرش ماشيني داغ تر شد .

تأثير نهادهاي دولتي و تولد بخش خصوصي

بعد از انقلاب ، يه مدتي كارخونه هاي بزرگ افتادن دست دولت . ولي اون طور كه بايد و شايد مديريت نشدن . از اون طرف بخش خصوصي با ورود نيروهاي متخصص وارد عمل شد و دوباره جون تازه اي به صنعت فرش ماشيني داد .

فرش ماشيني كاشان ؛ قلب تپنده توليد فرش ايران

تنوع بالا و كيفيت كم نظير

اگه از كسي بپرسي بهترين فرش ماشيني رو كجا پيدا مي كني ، احتمالاً مي گه كاشان يا آران و بيدگل . اين شهرها تبديل شدن به قطب توليد فرش ماشيني ايران . از فرش ۷۰۰ شانه گرفته تا ۱۵۰۰ شانه با طرح و رنگاي متنوع ، همه چي دارن . اصلاً طرح فرش و رنگ فرش هايي كه تو اين شهرها توليد مي شن ، واقعاً چشم نوازه .

قيمت مناسب و رقابت پذيري

تعداد زياد كارخونه هاي فرش در اين منطقه باعث شده رقابت بالا بره ، و همين باعث كاهش قيمت فرش كاشان شده . از طرفي چون مواد اوليه ، ماشين آلات و نيروي كار خوب اونجا فراهمه ، توليدكننده ها خيلي راحت تر مي تونن كار كنن .

براي ديدن محصولات فرش ماشيني كاشان ، اينجا يه نگاهي بنداز !

انواع فرش ماشيني ؛ انتخابي براي هر سليقه

تنوع در بافت و طرح

هر سبكي كه بخواي ، از ساده و خلوت گرفته تا طرح هاي سنتي مثل افشان يا لچك ترنج ، توي فرش ماشيني پيدا مي كني . حتي اگه دنبال فرش آشپزخانه يا فرش كودك باشي ، مدل هاي مخصوصش وجود داره .

تنوع در شانه و تراكم

فرش ماشيني رو با تعداد شانه ها و تراكم هاي مختلف توليد مي كنن . مثلاً فرش ۷۰۰ شانه ، ۱۲۰۰ شانه يا حتي فرش ۱۵۰۰ شانه ، هركدوم يه كاربرد خاص دارن و طبيعتاً قيمت هاي متفاوتي هم دارن .

رنگ هايي براي همه سليقه ها

از فرش طوسي و كرم گرفته تا قرمز ، آبي ، سبز و مشكي ، رنگ هايي هستن كه بسته به دكوراسيون خونه ت مي توني انتخابشون كني . حتي فرش روشن يا فرش ساده هم براي خونه هاي مينيمال خيلي طرفدار داره .

آيا فرش ماشيني ايراني كيفيت خوبي دارد ؟

يه سوالي كه خيلي وقتا پيش مياد اينه كه فرش ماشيني ايراني ارزش خريد داره يا نه ؟ جوابش يه بله ي محكم ه ! چون كارخونه هايي مثل كارخانه فرش كاشان يا فرش مشهد با استفاده از نخ اكريليك باكيفيت ، دستگاه هاي پيشرفته و طرح هاي به روز ، فرش هايي توليد مي كنن كه واقعاً باكيفيت  و بادوام ان .

جمع بندي ؛ فرش ماشيني ، پلي بين سنت و تكنولوژي

فرش ماشيني يه جورايي تركيبي از سنت قالي ايراني و تكنولوژي روز دنياست . طرح و رنگاي متنوع ، قيمت مناسب و كيفيت بالا باعث شده خيلي ها ترجيح بدن به جاي فرش دستباف ، يه فرش ماشيني خوب بخرن . اگه دنبال خريد فرش جديد ، خاص و با قيمت مناسب هستي ، يه نگاه به فرش ماشيني كاشان بنداز ؛ مطمئن باش پشيمون نمي شي !

براي ديدن مدل ها و قيمت ها همين حالا يه سر به سايت قالي كاشان بزن !